Laminaat versus massief houten gitaren

De oorspronkelijke gitaar en zijn voorgangers, zoals de luit, werden gebouwd van massief hout. Vanaf WO II werd geperst multiplex, ook wel laminaat genoemd, steeds populairder voor gitaarbouw. Laminaat bestaat uit meerdere lagen dun bewerkt hout dat is geperst en daarna in dunne laagjes aan elkaar is gelijmd voor sterkte en stabiliteit.

Waarom laminaat?

Bij een massief houten gitaar zijn het bovenblad, de achterkant en de zijkanten allemaal gemaakt van massief houten componenten en niet van geperst multiplex of laminaat. Laminaathout gebruiken betekent gewoon dat er hout is bespaard op je gitaar want dat is veel goedkoper dan massief hout. Het selecteren van een kwalitatief goed stuk massief toonhout vereist een vaardigheid die feitelijk een leven lang kan duren om te verfijnen. Dat kost tijd en geld. De hoge prijs van het massief hout is dus de enige reden om laminaat te gebruiken.

Het is algemeen bekend dat beginnende gitaristen meestal kiezen voor een gelamineerde gitaar, terwijl gevorderden kiezen voor een volledig massief houten instrument. Maar er is ook een tussenvorm.

Feitelijk kunnen we drie soorten akoestische gitaren onderscheiden: 

• Volledig laminaat. Dit zijn de goedkope instapmodellen. Prijzen variëren van € 75,- tot €  250,– per gitaar.
• Zij- en achterkant laminaat, bovenblad massief. De meeste akoestische modellen komen uit deze categorie. Een massief bovenblad verbetert de toon en het volume, zelfs als de rest van de gitaar van laminaat is. Ze klinken duidelijk beter dan de volledige laminaatklasse en we rekenen ze tot de middenklassers. Prijsindicatie: € 250,- tot € 1000,-.
• Volledig massief. Dit zijn de gitaren in de hoogste middenklasse en in de topklasse met het allerbeste geluid. Prijzen zijn in het algemeen, afhankelijk van de kwaliteit van het hout en specificaties, vanaf € 800,–.

Je zult nooit een gitaar vinden met een massieve zij- en achterkant en een gelamineerd bovenblad. Zoiets is te vergelijken met een Mercedes met een Lada-motor.

Welk verschil is er in geluid?

Men is het er over eens dat massief hout leidt tot meer resonantie en sustain en dat het meer expressie en balans brengt, vooral in de hoge tonen. Dat vertaalt zich in sprankelende, piano-achtige tonen die zeer aangenaam zijn om naar te luisteren. Een laminaatgitaar klinkt veel vlakker. 

Andere verschillen

Laminaatgitaren zijn wat lichter in gewicht en beter bestand tegen extreme droogte. Tijdens vorstperiodes kan de lucht zeer droog worden en massief hout kan dan barsten. Het is daarom bij massieve gitaren van groot belang om de luchtvochtigheid in de gaten te houden en extra te bevochtigen wanneer het onder 35-40% komt. Laminaatgitaren kunnen beter tegen droogte.

Hoe kan je zien of je gitaar gebouwd is van massieve houtsoorten? 

Bij het bovenblad is dat niet zo ingewikkeld. Als je in het klankgat naar de zijkant van het bovenblad kijkt en je ziet dat de nerf langs de rand doorloopt, dan is het bovenblad gebouwd van massief hout (zie foto 1). Bij de zij- en achterkant moet je vooral letten op de lichte kromming die de nerf maakt (foto 2). Laminaatgitaren  hebben daarentegen kaarsrechte nerven.

Massief achterblad met licht gebogen nerven

Als er in catalogi en op websites niet bij staat dat de gebruikte houtsoorten massief zijn, ga er dan van uit dat ze laminaat zijn.  Veel gitaarmerken presenteren hun laminaatgitaren niet met het woord “laminaat” omdat dat simpelweg de gitaar in waarde degradeert.

Javatar bouwt alleen massieve gitaren

Javatar bouwt al zijn gitaren alleen maar van massieve toonhoutsoorten. Het bovenblad is van de allerhoogste kwaliteit (AAA) Engelmann spruce (massief sparrenhout) en de zij- en achterkant zijn van massief mahonie. Met een prijs van ruim onder de duizend euro kan Javatar een topgitaar van massief hout aanbieden, een gitaar die door het blad Gitarist met de maximale vijf sterren is beoordeeld (Gitarist 362, mei 2021).  >>Lees hier de test